NHẰM TẦM SOÁT & PHÁT HIỆN SỚM CÁC BỆNH LÝ: UNG THƯ GAN, UNG THƯ ĐƯỜNG TIÊU HOÁ; CHỬA NGOÀI TỬ CUNG, DỊ TẬT BẨM SINH; NHỒI MÁU CƠ TIM, TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN BÌNH LIÊU TRIỂN KHAI KỸ THUẬT XÉT NGHIỆM MỚI

Thứ hai - 23/12/2024 04:08

NHẰM TẦM SOÁT & PHÁT HIỆN SỚM CÁC BỆNH LÝ: UNG THƯ GAN, UNG THƯ ĐƯỜNG TIÊU HOÁ; CHỬA NGOÀI TỬ CUNG, DỊ TẬT BẨM SINH; NHỒI MÁU CƠ TIM, TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN BÌNH LIÊU TRIỂN KHAI KỸ THUẬT XÉT NGHIỆM MỚI
Với mục tiêu đưa kỹ thuật tuyến tỉnh, tuyến trung ương về phục vụ công tác y tế trên địa bàn huyện. Trung tâm y tế huyện Bình Liêu triển khai 04 kỹ thuật xét nghiệm mới tại Trung tâm Y tế phục vụ công tác khám chữa bệnh, đáp ứng nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh ngày càng cao của nhân dân trên địa bàn huyện Bình Liêu.

Hình ảnh tại khoa xét nghiệm TTYT Bình Liêu

1. Xét nghiệm Định lượng AFP (Alpa fetoprotenin) [máu]: Tầm soát ung thư gan và ung thư tế bào mầm:

Nồng độ AFP trong máu - một chỉ số được sử dụng trong tiêu chuẩn chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào gan của Bộ Y tế Việt Nam.

Đối tượng tầm soát:

      + Nhóm nguy cơ cao: các trường hợp nhiễm HBV mạn và HCV mạn chưa điều trị, đang điều trị và đã ngừng điều trị bằng thuốc kháng virus, và các trường hợp xơ gan không liên quan đến nhiễm virus viêm gan.
      + Nhóm nguy cơ rất cao: các trường hợp xơ gan có liên quan đến viêm gan do virus (HBV, HCV).
      Tầm soát mỗi 6 tháng đối với nhóm nguy cơ cao và mỗi 3 tháng đối với nhóm nguy cơ rất cao.
      Ngưỡng giá trị bình thường của AFP thường là < 20 ng/ml, ngưỡng giá trị chẩn đoán của AFP là 400 ng/ml.
      AFP có thể được sử dụng phối hợp với siêu âm để tầm soát ung thư biểu mô tế bào gan trên các đối tượng nguy cơ.
      Ngoài ra xét nghiệm AFP kết hợp với βHCG có giá trị chẩn đoán và xác định giai đoạn ung thư tế bào mầm.

      2. Xét nghiệm Định lượng CEA (Carcinoembryonic antigen) [máu]: Tầm soát ung thư đại trực tràng, dạ dày ruột, phối và vú.
      Nồng độ CEA tăng trong nhiều loại hình ung thư như: ung thư đại trực tràng (70%), phổi (45%), đường tiết niệu (40%), tuy (55%), buồng trứng (25%) và ung thư dạ dày (50%).
      Mặc dù CEA không đặc hiệu cho một loại ung thư riêng biệt nhưng việc tăng nồng độ CEA trong máu kèm theo các dấu hiệu lâm sàng của bệnh nhân giúp bác sĩ lâm sàng định hướng tình trạng bệnh lý.
      Ở quần thể người khỏe mạnh, giới hạn trên của CEA là 3 µg/L đối với người không hút thuốc và là 5 µg/L đối với người hút thuốc.
      Nồng độ CEA có thể giúp xác định giai đoạn phát triển ung thư trên lâm sàng. Sự tăng một cách ổn định nồng độ CEA từ 5-10 lần ở bệnh nhân gợi ý đến ung thư đại trực tràng. Đối với ung thư vú, tăng CEA liên quan đến sự di căn. Với ung thư phổi, CEA có giá trị chẩn đoán ung thư phổi không tế bào nhỏ (trên 65% bệnh nhân này có tăng CEA). Dấu ấn này còn có giá trị trong theo dõi ung thư phổi.
      3. Xét nghiệm Định lượng βHCG [máu]: Chẩn đoán mang thai sớm, chửa ngoài tử cung, sàng lọc dị tật bẩm sinh thai nhi.
      * Chẩn đoán mang thai sớm:
      Phần lớn phụ nữ chỉ gặp bác sỹ khi thấy chậm kinh và nghỉ ngờ có thai. Nhưng hiện này có rất nhiều kỹ thuật có thể giúp chẩn đoán sớm mang thai như: Test nhanh βhCG bằng nước tiểu, siêu âm (phát hiện được sau 2 tuần khi phụ nữ bắt đầu chậm kinh). Tuy nhiên độ nhạy chưa cao (khoảng 50% ) tại thời điểm sớm.
      Định lượng βhCG [máu] giúp chẩn đoán sớm thai nghén sớm hơn: Nồng độ βhCG đạt khoảng 5 UI/L ở ngày thứ 8 đến ngày 11 sau thụ thai, cho độ nhạy cao hơn.
Định lượng βhCG giúp đánh giá tình trạng bệnh lý: Nếu βhCG tăng sớm và tăng cao thì có thể do đa thai hoặc bệnh lý nguyên bào nuôi, chửa trứng hoặc khối u sinh βhCG khác.
      * Chẩn đoán bệnh lý trong thai nghén
Bệnh lý chửa ngoài tử cung ở mẹ: Có thể phát hiện nhờ định lượng βhCG. Do thai làm tổ không đúng vị trí nên sự phát triển của bánh rau kém, nồng độ ΒHCG không tăng nhanh như thai nghén thông thường. Khi phát hiện có trứng trong buồng tử cung bằng siêu âm, bình thường nồng độ ΒHCG đạt khoảng 6500 UI/L, nhưng cũng giai đoạn này nếu là chửa ngoài tử cung thì chỉ đạt 1500 UI/L.
      Bệnh lý ở con: Bất thường dị tật ống thần kinh xảy ra ở giai đoạn sớm thai kỳ. Nguyên nhân chủ yếu do thiếu acid folic làm khiếm khuyết quá trình cuộn lại của ngoại bì hình thành ống thần kinh dẫn đến phát triển hình thành não bộ và tủy sống không hoàn chỉnh. Các protein huyết thanh của thai nhi sẽ giải phóng ra dịch ối, từ đó làm tăng nồng độ của chúng trong tuần hoàn máu mẹ.    Xét nghiệm định lượng AFP kết hợp và βhCG huyết thanh ở tuần 16 đến hết tuần 18 giúp sàng lọc bệnh lý, đánh giá nguy cơ mắc của thai nhi, từ đó đưa ra hướng xử lý kịp thời.
      4. Xét nghiệm Định lượng Troponin I [máu]: Chuẩn đoán nhồi máu cơ tim trong các trường hợp đau ngực cấp.
      Troponin là một chất chỉ điểm sinh học bản chất là protein. Sau khi tế bào cơ tim bị tổn thương, các troponin được giải phóng từ tế bào cơ tim vào mô kẽ rồi vào trong mạch máu làm cho nồng độ Troponin I tăng lên, mức độ tăng tỉ lệ thuận với mức độ tổn thương cơ tim.
       Kết hợp CKMB vs Troponin I làm tăng hiệu quả chẩn đoán bệnh nhồi máu cơ tim.
      Hiện nay các xét nghiệm này đã được triển khai thực hiện ngay tại Khoa Xét nghiệm – Chẩn đoán hình ảnh, Trung tâm Y tế huyện Bình Liêu từ tháng 12 năm 2024.
      Kết quả xét nghiệm trả trong 1 giờ sau khi lấy mẫu.
      Chi phí thực hiện xét nghiệm theo Nghị quyết 247/NQ-HĐND ngày 06 tháng 12 năm 2024 của Hội đồng Nhân dân tỉnh Quảng Ninh.
      Trung tâm Y tế huyện Bình Liêu không ngừng triển khai kỹ thuật xét nghiệm mới, phát hiện sớm các bệnh lý ở giai đoạn đầu, giúp nâng cao hiệu quả điều trị mà còn giúp làm giảm phần lớn chi phí khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe sau này.
      Trung Tâm Y Tế Huyện Bình Liêu xin Trân Trọng được thông báo đến người dân có nhu cầu đến khám, tư vấn và lấy mẫu xét nghiệm.
      Biên tập viên: Lèo Xuân Dũng

Tác giả: TTYT Bình Liêu

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn