Tiền sản giật – Nguy hiểm và cách phòng ngừa

Thứ hai - 29/09/2025 14:50

Tiền sản giật là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm và phức tạp, thường xảy ra sau tuần thứ 20 của thai kỳ. Phụ nữ mang thai được chẩn đoán tiền sản giật khi chỉ số huyết áp ≥ 140/90mmHg. kèm theo tổn thương một số cơ quan (gan, thận, não, mạch máu…) hoặc có protein trong nước tiểu.

Tiền sản giật không chỉ gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe người mẹ mà còn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và biến chứng cho thai nhi. Đây là một trong 5 tai biến sản khoa thường gặp nhất tại Việt Nam và trên thế giới.

* Tại sao tiền sản giật nguy hiểm?

Tiền sản giật có thể diễn tiến từ từ nhưng cũng có thể bùng phát nhanh, gây hậu quả nặng nề:

• Đối với thai nhi:

o Thai chậm phát triển trong tử cung.

o Thiếu ối, thai suy dinh dưỡng.

o Nguy cơ sinh non cao.

o Rau bong non (Rau tách sớm khỏi tử cung), đe dọa tính mạng thai nhi.

o Suy thai cấp, thai chết lưu hoặc tử vong sau sinh.

• Đối với mẹ:

o Tăng huyết áp nặng, có thể dẫn tới xuất huyết não, tai biến mạch máu não.

o Phù phổi cấp gây khó thở, ngạt thở.

o Suy thận cấp hoặc mạn tính.

o Tổn thương gan, xuất huyết dưới bao gan, nguy hiểm đến tính mạng.

o Rối loạn đông máu, xuất huyết nhiều cơ quan.

o Suy đa tạng.

o Trường hợp nặng có thể diễn tiến thành sản giật – cơn co giật kèm hôn mê, là biến chứng cấp tính cực kỳ nguy hiểm, cần cấp cứu ngay.

Dấu hiệu cảnh báo tiền sản giật

Tiền sản giật có thể khó nhận biết ở giai đoạn đầu, vì vậy mẹ bầu cần lưu ý những triệu chứng sau:

• Phù bất thường: phù mặt, phù tay, phù toàn thân (không chỉ ở chân như phù sinh lý thông thường).

• Đau đầu dữ dội, hoa mắt, chóng mặt thường xuyên.

• Thay đổi thị lực: nhìn mờ, nhìn thấy chấm sáng, nhạy cảm ánh sáng, đôi khi mất thị lực tạm thời.

• Đau bụng vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải, cảm giác tức ngực, khó thở, ngộp thở.

• Tiểu ít: dưới 400ml/24 giờ.

• Buồn nôn, nôn ói nhiều.

• Tăng cân nhanh bất thường trong thời gian ngắn.

• Khi kiểm tra huyết áp có thể phát hiện: huyết áp cao, có protein trong nước tiểu, giảm tiểu cầu, hay những vấn đề về thận, chức năng gan suy giảm..

Nếu có cơn co giật, hôn mê → đó là biến chứng sản giật, cần đưa đến bệnh viện cấp cứu ngay lập tức.

* Ai có nguy cơ cao bị tiền sản giật?

Một số thai phụ dễ mắc tiền sản giật hơn, bao gồm:

• Người từng bị tiền sản giật ở lần mang thai trước.

• Phụ nữ mang thai lần đầu.

• Mang đa thai (song thai, tam thai…).

• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

• Tuổi mẹ trên 35.

• Thừa cân, béo phì (BMI > 30).

• Có bệnh mạn tính: tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh thận, rối loạn đông máu, bệnh tự miễn (lupus ban đỏ, hội chứng kháng phospholipid).

• Gia đình (mẹ, chị em gái) từng bị tiền sản giật.

* Làm thế nào để phòng ngừa tiền sản giật?

Hiện nay chưa có biện pháp nào phòng ngừa tuyệt đối, nhưng có thể giảm nguy cơ và phát hiện sớm bằng những cách sau:

• Khám thai định kỳ đầy đủ: khám thai theo định kỳ và tiêm phòng uốn ván đầy đủ theo lịch, theo dõi huyết áp thường xuyên, xét nghiệm nước tiểu, siêu âm thai. để phát hiện sớm các dấu hiệu nguy cơ tiền sản giật

• Kiểm soát tốt các bệnh lý mạn tính: tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh thận… trước và trong khi mang thai.

• Chế độ ăn uống khoa học: ăn đa dạng, giàu rau xanh, trái cây, bổ sung đủ đạm, hạn chế ăn quá mặn, quá ngọt và nhiều dầu mỡ.

• Tập thể dục nhẹ nhàng: như đi bộ, yoga bầu, giúp cải thiện tuần hoàn và sức khỏe tim mạch.

• Duy trì cân nặng hợp lý: giảm cân trước khi mang thai nếu bị béo phì, tránh tăng cân quá mức trong thai kỳ.

• Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái.

• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: một số trường hợp nguy cơ cao có thể được chỉ định dùng thuốc theo hướng dẫn của bác của bác sĩ.

.* Lời khuyên cho mẹ bầu

• Tiền sản giật là biến chứng nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm và theo dõi chặt chẽ.

• Mẹ bầu cần khám thai đúng lịch, không bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

• Khi thấy phù nhiều, đau đầu, hoa mắt, đau bụng, tiểu ít, tăng cân nhanh bất thường → hãy đến cơ sở y tế ngay.

• Luôn giữ tinh thần lạc quan, chế độ sinh hoạt khoa học để có một thai kỳ khỏe mạnh.

•

Tiền sản giật là mối nguy lớn đối với mẹ và bé, nhưng nếu được phòng ngừa tốt, khám thai đầy đủ và tuân thủ điều trị, mẹ hoàn toàn có thể vượt qua thai kỳ an toàn, đón con chào đời khỏe mạnh.

Tác giả: TTYT Bình Liêu

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn