Làm việc kéo dài trong môi trường nắng nóng, cơ thể không được bù nước đầy đủ sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Trong 2 ngày vừa qua (26-27/8/2024), Trung tâm y tế Bình Liêu đã tiếp nhận và điều trị nhiều bệnh nhân do say nắng khi làm việc ngoài trời.
Bệnh nhân Tằng A N, nam, 42 tuổi, ở thôn Khe Bốc, vào viện với biểu hiện mỏi cơ toàn thân, nhức đầu, hoa mắt, co quắp, tê rần chân tay, da lạnh ẩm, ướt mồ hôi, cảm giác buồn nôn. Trước đó, bệnh nhân đi làm việc ngoài trời nắng nóng nhiều giờ. Kết quả cận lâm sàng có tình trạng cô đặc máu nhiều, rối loạn điện giải, suy thận cấp. Bệnh nhân được chẩn đoán: Suy thận cấp chức năng do mất nước, hạ canxi. Tại khoa Nội, bệnh nhân được truyền dịch, bù nước và điều chỉnh điện giải. Sau hai ngày điều trị tích cực, các triệu chứng lâm sàng được cải thiện rõ rệt, sức khoẻ bệnh nhân đã dần hồi phục. Trường hợp bệnh nhân này, nếu không được phát hiện, điều trị cấp cứu kịp thời thì bệnh có thể diễn tiến nặng thành suy thận cấp thực tổn, phải lọc máu cấp cứu, nếu chức năng thận không hồi phục hoàn toàn thì có thể bị suy thận mạn, ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống, thậm chí tử vong.
Một số biến chứng nguy hiểm:
Suy thận cấp: Khi tình trạng mất nước tiến triển, thể tích chất lỏng trong cơ thể giảm và huyết áp có thể giảm, làm giảm lưu lượng máu đến thận gây suy chức năng thận. Suy thận cấp do mất nước là một biến chứng phổ biến, có thể hồi phục nếu được điều trị sớm.
Hôn mê: Khi bị mất nước nghiêm trọng, nguồn cung cấp máu lên não giảm có thể gây ra lú lẫn, thậm chí hôn mê. Rối loạn Natri máu cấp tính cũng có thể gây tổn thương tế bào não, dẫn đến hôn mê.
Sốc: Khi lượng chất lỏng mất đi vượt quá khả năng bù đắp của cơ thể thì có thể gây ra sốc giảm thể tích, khiến cho lưu lượng tuần hoàn và việc cung cấp Oxy đến các cơ quan quan trọng của cơ thể không đầy đủ và chức năng tế bào và cơ quan này có thể bị tổn thương. Nếu các cơ quan bắt đầu rối loạn hoạt động thì có thể dẫn đến tử vong.
Đột quỵ do nhiệt: Khi mất nước gia tăng, có thể xuất hiện các triệu chứng kiệt sức do nhiệt (suy nhược, choáng váng, buồn nôn, nôn). Nếu không kịp thời di chuyển bệnh nhân ra khỏi khu vực nhiệt độ cao và bù nước thì có thể tiến triển thành đột quỵ do nhiệt. Lúc này, bệnh nhân sẽ ngừng đổ mồ hôi, lú lẫn hoặc hôn mê, thân nhiệt có thể tăng lên 41ºC hoặc cao hơn.
Rối loạn điện giải: Khi bị mất nước do nắng nóng, các khoáng chất quan trọng (như Natri, Kali và Clorua) bị mất khỏi cơ thể qua mồ hôi. Bất thường về điện giải có thể gây ra nhiều triệu chứng bệnh lý nguy hiểm. Ví dụ: Mất một lượng đáng kể Kali sẽ gây ra yếu cơ và rối loạn nhịp tim; Hạ Natri máu cấp tính có thể gây phù não, dẫn đến hôn mê và tử vong,…
Vậy nên Trung tâm y tế Bình Liêu khuyến cáo người dân nên có các biện pháp phòng tránh như sau :
Khi phải ra ngoài khi trời nắng nóng cần che kín cơ thể bằng cách mặc quần áo rộng, nhẹ và sáng màu, đội mũ rộng vành, sử dụng kem chống nắng.
Uống đầy đủ nước khi trời nắng nóng hoặc phải lao động nặng dưới ánh nắng mặt trời gay gắt. Thường xuyên uống nước dù chưa cảm thấy khát. Có thể uống nước có pha một chút muối hoặc uống dung dịch Oresol, nước trái cây, tránh dùng nước ngọt có ga, đồ uống năng lượng.
Nhu cầu nước: Người lớn trung bình cần 8 -10 ly mỗi ngày vào mùa nắng nóng (mỗi ly chứa 200ml). Người lớn cần 300ml chất lỏng trước khi bắt đầu hoạt động và thêm 150ml mỗi 10 - 20 phút trong khi đang hoạt động. Nên tiêu thụ 400-600ml chất lỏng trong vòng 2 giờ đầu tiên khi hoạt động ngoài trời. Nên ăn các loại thức ăn mát, rau củ quả chứa nhiều Kali như: rau đay, mồng tơi, rau má, cà chua,....
Không làm việc quá lâu dưới trời nắng hoặc làm việc trong môi trường nóng bức, tránh các hoạt động thể lực quá sức. Nên nghỉ ngơi định kỳ sau khoảng 45 phút hay 1 giờ làm việc liên tục ở nơi nắng nóng, nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát từ 10 - 15 phút.
Nên đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu có các triệu chứng nghiêm trọng sau đây của tình trạng mất nước: mất phương hướng, dễ cáu kỉnh hoặc có mệt mỏi cực độ; tiểu ít; miệng, da rất khô; thở nhanh hoặc nhịp tim nhanh; mắt trũng./.